Coronavirüsler insanda soğuk algınlığı, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Ciddi Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi hastalıklara yol açabilen ve insan, yarasa, domuz, köpek, kemirgen ve kanatlılarda bulunabilen büyük bir virüs ailesidir.
2019 yılı Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde tespit edilen yeni coronavirüs COVID-19 olarak tanımlandı. Hastalığın kaynağı henüz tam olarak tespit edilememekle birlikte deniz ürünleri pazarında satılan vahşi hayvanlardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Hastalığın insandan insana damlacık yolu ile bulaşabildiği bildirilmiştir. Kuluçka süresinin 2-10 gün arasında olduğu (14 güne kadar uzayabileceği) tahmin edilmektedir. Her yaştan insana coronavirüs bulaşabilir ancak bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, astım, diyabet, kalp hastalığı gibi hastalıkları olanlarda, yaşlılar ve çocuklarda hastalık daha ağır seyretmektedir. Bulaşma hızı mevsimsel gribin yaklaşık 2 katıdır.
BELİRTİLERİ
- SOLUNUM YOLU SEMPTOMLARI · ATEŞ
- ÖKSÜRÜK
- BOĞAZ AĞRISI
- DİSPNE (NEFES DARLIĞI)
CİDDİ VAKALARDA
- PNÖMONİ
- AĞIR AKUT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONU
- BÖBREK YETMEZLİĞİ
KORUNMA YOLLARI
Henüz aşılama ile korunma sağlanamadığından aşağıda belirtilen kişisel temizlik kurallarına dikkat ederek, riskli kişi ve ortamlardan uzak durarak bulaşmanın önlenmesi önemlidir.
- Alkol bazlı dezenfektan veya sabun ve su kullanarak eller sık sık temizlenmelidir.
- Öksürürken ve hapşırırken ağız ve burun, dirseğin iç kısmı veya mendil ile kapatılmalıdır. Kullanılmış mendil hemen atılmalı, eller yıkanmalıdır.
- Enfeksiyon yayılma riski olan kalabalık ortamlarda maske kullanılmalıdır.
- Elleri yıkamadan ağız, burun ve göz ile temas ettirmekten kaçınılmalıdır.
- Ateş ve öksürük gibi hastalık belirtisi olan kişiler ile yakın temastan kaçınılmalıdır.
- Ateş,öksürük ve nefesalmada zorluk yaşıyorsanız erkenden doktora başvurun. Seyahat geçmişinizi ve size hastalık bulaştırma ihtimali olduğunu düşündüğünüz kişiler ile temasınızı doktorunuzla paylaşın.
- Coronavirüs vakalarının yaşandığı bölgelere ziyaretlerinizde canlı hayvanlarla ve hayvanlarla temas eden yüzeylerle doğrudan, korumasız temastan kaçınmalısınız.
- Çiğ veya az pişmiş hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli beslenmeye ve uyku düzenine dikkat edilmelidir.
- Hastalığın kedi, köpek gibi evcil hayvanlardan geçtiğine dair bir kanıt yoktur. Bununla birlikte evcil hayvanlar ile temas sonrası evcil hayvanlardan geçebilen bakteriyel enfeksiyonlara karşı ellerin su ve sabun ile yıkanması önerilmektedir.
TEDAVİSİ
Coronavirüs, bilinen antiviral ilaçlar ile tedavi edilememektedir. Belirtilere yönelik tedavi uygulanmaktadır.
Antibiyotikler virüslere karşı etkili değildir, ancak ikincil bakteriyel enfeksiyonlar gelişirse doktorunuz antibiyotik tedavisi önerebilir.
